Komu przysługuje adwokat z urzędu?

Nie często zdarza się stawać nam przed sądem, szczególnie jako oskarżeni. Jednak wiele osób prowadzących spór w sądzie, nie jest w stanie opłacić sobie prywatnego adwokata czy radcy prawnego. Można się wtedy starać o adwokata z urzędu – trzeba jednak spełnić odpowiednie warunki.

Przede wszystkim zależy to od rodzaju sprawy sądowej. W przypadku sprawy karnej (np. kradzież czy pobicie), każdy ma prawo do obrony i korzystania z pomocy obrońcy. Określone to zostało w art. 78 § 1 kpk. Osoba oskarżona, która jest w trudnej sytuacji finansowej, może złożyć wniosek o wyznaczenie adwokata z urzędu, w którym musi wykazać niemożność poniesienia kosztów obrony, bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny. Gdy osoba oskarżona jest nieletnia, głucha, niewidoma lub niema – obrona jest obligatoryjna, nie trzeba wówczas wykazywać inicjatywy ani niezamożności.

Nieco inaczej to wygląda w przypadku spraw cywilnych, takich jak np. rozprawy rozwodowe, podział majątku czy przyznanie praw rodzicielskich. A to właśnie prowadzenie spraw cywilnych może okazać się sporym wydatkiem. Z usług profesjonalnego prawnika z urzędu możemy skorzystać w przypadku zwolnienia od kosztów postępowania, a do tego niezbędne jest oświadczenie, w którym należy udowodnić, że nie jesteśmy w stanie uiścić opłat sądowych, poprzez wykazanie majątku, dochodu, źródeł utrzymania. Niezależnie od tego, również osoba fizyczna niezwolniona z kosztów postępowania, ma prawo ubiegać się o adwokata z urzędu, ku czemu musi złożyć odpowiednie oświadczenie.

Jeżeli więc nasza sytuacja finansowa jest daleka od ideału, a zdarzy się konieczność stawienia w sądzie, możemy ubiegać się o to, aby został przydzielony nam adwokat. Kraków, Poznań, Warszawa, Łódź czy Gdańsk – w największych polskich miastach takie sprawy prowadzone są codziennie. Należy jednak pamiętać, że sam fakt, że ktoś jest biedny nie wystarcza. Wspomniane oświadczenie musi wykazać, że po poniesieniu kosztów obrony dojdzie do realnego uszczerbku w utrzymaniu samego oskarżonego, jak i jego rodziny.